Hanuman Chalisa

Hanuman Chalisa: A Powerful Prayer for Strength, Devotion, and Protection

The Hanuman Chalisa is a deeply revered devotional hymn dedicated to Lord Hanuman, the symbol of strength, devotion, and unwavering faith. Composed by Tulsidas, this powerful prayer consists of forty verses that praise Lord Hanuman’s divine qualities, his fearless devotion to Lord Rama, and his ability to remove obstacles. Chanting the Hanuman Chalisa is believed to bring courage, wisdom, and protection from negative forces. Whether facing challenges in life or seeking spiritual growth, reciting this sacred hymn with devotion can bring immense peace and positivity.

Hanuman Chalisa | Shri Hanuman Chalisa | Hanuman Chalisa in Hindi

गोस्वामी तुलसीदास जी द्वारा रचित हनुमान चालीसा अवधी भाषा में लिखी गई एक अद्भुत काव्य रचना है। इसमें चालीस चौपाइयों के माध्यम से श्री राम भक्त हनुमान जी के गुणों, पराक्रम और भक्ति का सुंदर वर्णन किया गया है।

नियमित रूप से हनुमान चालीसा का पाठ करने से व्यक्ति के भीतर शक्ति, साहस और आत्मविश्वास का संचार होता है। यह न केवल मानसिक दृढ़ता बढ़ाने में सहायक है बल्कि जीवन की कठिनाइयों का सामना करने का अद्भुत संबल भी प्रदान करता है। हनुमान जी की कृपा से व्यक्ति अपने जीवन में आने वाली बाधाओं को पार कर आत्मबल और पराक्रम से आगे बढ़ सकता है।

श्री हनुमान चालीसा

|| दोहा ||

श्री गुरु चरन सरोज रज, निज मनु मुकुर सुधारि।
बरनउं रघुबर विमल जसु, जो दायकु फल चारि॥

बुद्धिहीन तनु जानिकै, सुमिरौं पवन-कुमार।
बल बुद्धि विद्या देहु मोहिं, हरहु कलेश विकार॥

॥ चौपाई ॥

जय हनुमान ज्ञान गुण सागर।
जय कपीस तिहुँ लोक उजागर॥
राम दूत अतुलित बल धामा।
अंजनि-पुत्र पवनसुत नामा॥

महावीर विक्रम बजरंगी।
कुमति निवार सुमति के संगी॥
कंचन बरन बिराज सुवेसा।
कानन कुण्डल कुंचित केसा॥

हाथ वज्र ध्वजा बिराजै।
काँधे मूँज जनेऊ साजै॥
शंकर सुवन केसरीनन्दन।
तेज प्रताप महा जग वन्दन॥

विद्यावान गुणी अति चातुर।
राम काज करिबे को आतुर॥
प्रभु चरित्र सुनिबे को रसिया।
राम लखन सीता मन बसिया॥

सूक्ष्म रुप धरि सियहिं दिखावा।
विकट रुप धरि लंक जरावा॥
भीम रुप धरि असुर संहारे।
रामचन्द्र के काज संवारे॥

लाय सजीवन लखन जियाये।
श्रीरघुवीर हरषि उर लाये॥
रघुपति कीन्ही बहुत बड़ाई।
तुम मम प्रिय भरतहि सम भाई॥

सहस बदन तुम्हरो यश गावैं।
अस कहि श्री पति कंठ लगावैं॥
सनकादिक ब्रह्मादि मुनीसा।
नारद सारद सहित अहीसा॥

जम कुबेर दिकपाल जहां ते।
कवि कोबिद कहि सके कहां ते॥
तुम उपकार सुग्रीवहिं कीन्हा।
राम मिलाय राज पद दीन्हा॥

तुम्हरो मन्त्र विभीषन माना।
लंकेश्वर भये सब जग जाना॥
जुग सहस्र योजन पर भानू।
लील्यो ताहि मधुर फ़ल जानू॥

प्रभु मुद्रिका मेलि मुख माहीं।
जलधि लांघि गए अचरज नाहीं॥
दुर्गम काज जगत के जेते।
सुगम अनुग्रह तुम्हरे तेते॥

राम दुआरे तुम रखवारे।
होत आज्ञा बिनु पैसारे॥
सब सुख लहै तुम्हारी सरना।
तुम रक्षक काहू को डरना॥

आपन तेज सम्हारो आपै।
तीनों लोक हांक तें कांपै॥
भूत पिशाच निकट नहिं आवै।
महावीर जब नाम सुनावै॥

नासै रोग हरै सब पीरा।
जपत निरंतर हनुमत बीरा॥
संकट ते हनुमान छुड़ावै।
मन क्रम वचन ध्यान जो लावै॥

सब पर राम तपस्वी राजा।
तिन के काज सकल तुम साजा॥
और मनोरथ जो कोई लावै।
सोइ अमित जीवन फ़ल पावै॥

चारों जुग परताप तुम्हारा।
है परसिद्ध जगत उजियारा॥
साधु सन्त के तुम रखवारे।
असुर निकन्दन राम दुलारे॥

अष्ट सिद्धि नवनिधि के दाता।
अस बर दीन जानकी माता॥
राम रसायन तुम्हरे पासा।
सदा रहो रघुपति के दासा॥

तुम्हरे भजन राम को पावै।
जनम जनम के दुख बिसरावै॥
अन्तकाल रघुबर पुर जाई।
जहाँ जन्म हरि-भक्त कहाई॥

और देवता चित्त धरई।
हनुमत सेई सर्व सुख करई॥
संकट कटै मिटै सब पीरा।
जो सुमिरै हनुमत बलबीरा॥

जय जय जय हनुमान गोसाई।
कृपा करहु गुरुदेव की नाई॥
जो शत बार पाठ कर कोई।
छूटहिं बंदि महा सुख होई॥

जो यह पढ़ै हनुमान चालीसा।
होय सिद्धि साखी गौरीसा॥
तुलसीदास सदा हरि चेरा।
कीजै नाथ ह्रदय महँ डेरा॥

॥ दोहा ॥

पवनतनय संकट हरन, मंगल मूरति रुप।
राम लखन सीता सहित, ह्रदय बसहु सुर भूप॥

Conclusion:

In essence, the Hanuman Chalisa is more than just a prayer—it is a source of divine strength and inspiration. Regular recitation helps overcome fear, instills confidence, and invites Lord Hanuman’s blessings for success and protection. Whether you seek courage, wisdom, or relief from troubles, surrendering to the powerful energy of Lord Hanuman through this hymn can transform your life. Embrace the spiritual power of the Hanuman Chalisa and experience its miraculous benefits.

|| यह भी पढ़ें:  ||

Vishnu Chalisa | Ganesh Chalisa | Ganpati Aarti